Zowel hypotheekadviseurs als huizenkopers moeten bij een maximale hypotheek een weloverwogen keuze maken. Die boodschap komt van de AFM. De toezichthouder wil daarmee een herhaling van de problemen voorkomen, die ontstonden tijdens de recente crisis op de woningmarkt.

Nu de prijzen van de huizen weer stijgen ziet de AFM ook het aantal maximale hypotheken omhoog gaan. Bepaalde huishoudens kunnen hierdoor volgens de toezichthouder echter in de problemen komen omdat ze minder financiële ruimte hebben dan de gemiddelde huishoudens waarop de leennorm is gebaseerd.

Benoem de negatieve scenario’s

De AFM wijst hypotheekadviseurs en huizenkopers op een tweetal risico’s die kunnen ontstaan als er maximaal wordt geleend voor de woning. Hierbij roept de toezichthouder adviseurs op om ook de negatieve scenario’s van deze risico’s met de kopers te bespreken.

Eenverdiener met kinderen

Adviseurs en aanbieders toetsen aan de hand van wettelijke leennormen hoeveel een huishouden maximaal kan lenen. AFM: “De hoogte van de wettelijke leennorm is echter gebaseerd op gemiddelde budgetten van één huishoudtype, een tweepersoonshuishouden zonder kinderen. Dit betekent dat voor huishoudens met hogere lasten dan gemiddeld, er nagenoeg geen reserves kunnen zijn om tegenvallers op te vangen. Voor één groep huishoudens met een modaal inkomen (eenverdieners met meer dan twee kinderen) geldt zelfs, dat als zij een maximale hypotheek afsluiten, zij gemiddeld onvoldoende overhouden voor de minimale uitgaven.”

Risico van een stijgende rente

Een ander risico op termijn wordt gevormd door de huidige lage rente. AFM: “Kopers die kiezen voor een rentevast periode korter dan 10 jaar, worden in de leennormen beschermd tegen het effect van een stijgende rente. Dit is omdat in deze situatie met een vaste zogenaamde toetsrente van 5% wordt gerekend. Bij hypotheken met een rentevastperiode van 10 jaar of langer mag gerekend worden met de werkelijke rente die momenteel lager is dan de toetsrente van 5%. Huishoudens die op basis van de huidige rente maximaal lenen, kunnen bij een sterk gestegen rente, over 10 jaar geconfronteerd worden met een forse stijging van de maandlasten.”